Τρίτη, 09/12/2014
Τα αλλάζει όλα η διαφθορά
| Εκτύπωση | 09 Δεκέμβριος 2014, 07:00 | ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ| Σημερινή
Προωθούνται αλλαγές για δήμευση περιουσιών και κεντρική διαχείριση έργων
Κενά και ανεπάρκειες, που εντοπίζονται στην πορεία ώστε να κλείσουν οι «αγωγοί» μιζών, θέλουν να κλείσουν με τροποποιήσεις νομοθεσιών τα πολιτικά κόμματα
Τρόπους εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας που άπτεται θεμάτων του οικονομικού εγκλήματος, με στοχοπροσήλωση στους τρόπους επιστροφής των «κλεμμένων» ψάχνουν τα πολιτικά κόμματα, υπό το βάρος των δραματικών εξελίξεων στην Πάφο και το σκάνδαλο του ΣΑΠΑ. Ήδη, όπως πρώτη αποκάλυψε η «Σημερινή», ο Δημοκρατικός Συναγερμός εξέφρασε τη σαφή πρόθεσή του να επαναφέρει παλαιότερη πρόταση νόμου για τροποποίηση του ποινικού κώδικα και παρεμφερών νομοθεσιών, ώστε η δήμευση περιουσιών, σε περίπτωση καταδίκης, να είναι πιο εύκολη και κυρίως πιο αποτελεσματική. Το κυβερνών κόμμα ακολούθησε και το Κίνημα Οικολόγων, το οποίο τάχθηκε υπέρ της νομοθετικής ρύθμισης του ζητήματος
Υπάρχει πλαίσιο
Παρά την πολιτική συζήτηση που ξεκίνησε για τη «δήμευση περιουσιών» έναντι οικονομικών σκανδάλων, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, ευρισκόμενος στη Βουλή και ερωτηθείς από τον βουλευτή του ΔΗΣΥ Πρόδρομο Προδρόμου, ισχυρίστηκε ότι υπάρχουν ικανοποιητικά μέτρα στη νομοθεσία για τα αδικήματα συγκάλυψης, όσον αφορά το πάγωμα και δήμευση περιουσιακών στοιχείων προσώπων που καταδικάζονται.
Όπως πρόσθεσε, «με την υφιστάμενη νομοθεσία υπάρχουν πολύ καλές δυνατότητες», παραδεχόμενος, ωστόσο, ότι υπάρχουν πάντα περιθώρια βελτίωσης.
Λέγοντας ότι το όλο θέμα εξετάζεται από ακαδημαϊκούς του Πανεπιστημίου Κύπρου για ενδεχόμενες βελτιώσεις στις σχετικές νομοθεσίες, ο κ. Κληρίδης τόνισε ότι «γενικά η κατάσταση είναι ικανοποιητική, φτάνει», όπως συμπλήρωσε, «να μπορούν να εξιχνιαστούν διάφορες διαδρομές χρημάτων και λογαριασμοί να μπορούν να αποφέρουν κάποιο αποτέλεσμα».
Επιβεβαίωσε, όμως, την άποψη του βουλευτή του ΔΗΣΥ Πρόδρομου Προδρόμου, ότι πρέπει να διαπιστώνεται ότι τα περιουσιακά στοιχεία που θα δημευθούν είναι προϊόν κατάχρησης. «Υπάρχει και είναι ένα από τα θέματα στα οποία ερευνούμε για να το καλύψουμε», είπε ο Γενικός Εισαγγελέας.
Κρίσιμη λεπτομέρεια
Ναυαρχίδα των ανησυχιών που εκφράζει ο πολιτικός κόσμος, καθώς και οι απλοί πολίτες είναι κατά πόσο το δικαίωμα δήμευσης περιουσίας εκτείνεται και επεκτείνεται σε περιπτώσεις καταδικασθέντων, οι οποίοι πρόλαβαν να κατασπαταλήσουν το προϊόν της παράνομης πράξης τους, αλλά διατηρούν άλλα περιουσιακά στοιχεία τα οποία αποκτήθηκαν ενωρίτερα και με άλλους πόρους από αυτούς τής από το δικαστήριο τεκμηριωμένης πράξης.
Ως εκ τούτου, το εν λόγω σημείο αποτελεί και το σημείο αναφοράς των πολιτικών συζητήσεων και ζυμώσεων σε μια ενδεχόμενη τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας.
Πάντως έγκυροι νομικοί κύκλοι, με τους οποίους συζήτησε το θέμα η «Σ», δεν ενστερνίστηκαν την άποψη του Γενικού Εισαγγελέα, ότι υπάρχει επαρκές νομικό πλαίσιο. Υπέδειξαν πως υπάρχουν πρόνοιες μεν, αλλά είναι διάσπαρτες σε διάφορες νομοθεσίες. Σημείωσαν ότι υπό το βάρος των εξελίξεων, αλλά και ενόψει μεγάλης πιθανότητας τέτοιες αποκαλύψεις (χρηματισμοί, διαφθορά κλπ) να έρχονται πολύ συχνά πλέον στο φως της δημοσιότητας, καθίσταται αδήριτη ανάγκη η εξ υπαρχής θεσμοθέτηση ενός συνολικού και ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου, το οποίο να απαντά σε όλες τις ανησυχίες αλλά και να καλύπτει ευκρινώς όλες τις περιπτώσεις οικονομικών εγκλημάτων.
Ετοιμότητα ΔΗΚΟ
«Ελπίζω να υπάρχει», ήταν η απάντηση του Προέδρου του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλου, σε ερώτηση κατά πόσο συμμερίζεται την άποψη του Γενικού Εισαγγελέα για επαρκές νομικό πλαίσιο για δήμευση περιουσιών.
«Αλλά, εάν δεν υπάρχει, αυτό που δηλώνουμε εμείς είναι ότι είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε την όποια μεταρρύθμιση, αλλαγή της νομοθεσίας, έτσι ώστε να δίδονται αυτές οι εξουσίες στις αρμόδιες Αρχές για να δημεύουν την περιουσία του όποιου κρίνεται ένοχος για διασπάθιση δημόσιου χρήματος», συνέχισε και υπογράμμισε ότι σχετικές πρόνοιες της νομοθεσίας έχουν ενεργοποιηθεί στο παρελθόν. «Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις έχουν ενεργοποιηθεί σχετικές πρόνοιες για την κατάσχεση περιουσίας, που έχει δημιουργηθεί από εγκληματικές ή και παράνομες ενέργειες.
Όταν κάποιος κλέψει, τα λεφτά αυτά πρέπει να επιστραφούν. Κατάσχονται, δημεύονται και έχει γίνει σε περιπτώσεις στο παρελθόν», σχολίασε ο κύριος Παπαδόπουλος.
Αλλαγές στις συμβάσεις
Την ίδια ώρα, αλλαγές στον τρόπο ανάθεσης και παρακολούθησης της υλοποίησης των δημοσίων συμβάσεων εισηγήθηκε με μακροσκελή, εμπεριστατωμένη ανακοίνωσή του, ο Γενικός Ελεγκτής της Δημοκρατίας Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Προτείνει, συγκεκριμένα, όπως για έργα των οποίων η αξία ξεπερνά τα €5 εκ. θα πρέπει η προκήρυξή τους να γίνεται από το Τμήμα Δημοσίων Έργων, στο οποίο θα εκχωρεί το δικαίωμα το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Συμβούλια Αποχετεύσεων, Ημικρατικοί Οργανισμοί κλπ).
Επίσης, εισηγείται όπως όλες οι αλλαγές και απαιτήσεις που προβάλλονται στις αναθέτουσες Αρχές από τους διεκπεραιωτές των έργων θα πρέπει πλέον να περνούν από την Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων, όπως ακριβώς γίνεται και με τα έργα που προκηρύσσει η Κεντρική Κυβέρνηση. Μάλιστα, φέρνει ως παράδειγμα το μεγάλο έργο της ανάπλασης της γνωστής παραλιακής λεωφόρου Πιαλέ Πασιά στη Λάρνακα, για την οποία ο Δήμος εκχώρησε τα δικαιώματα προκήρυξης και υλοποίησης του έργου στο Τμήμα Δημοσίων Έργων, χωρίς η Δημοτική Αρχή να απολέσει οτιδήποτε από την αυτοτέλειά της.
Παράθυρα για μίζες
«Η βασικότερη πηγή διασπάθισης δημοσίου χρήματος και διαφθοράς εντοπίζεται στη μετέπειτα φάση της διαχείρισης των δημοσίων συμβάσεων έργων, μέσω των αλλαγών στα σχέδια και τις προδιαγραφές του έργου, και μέσω της εξέτασης των χρονικών και οικονομικών απαιτήσεων που υποβάλλονται από τους εργολάβους», αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία, η οποία θεωρεί ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την εισαγωγή τομών.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναμένει ότι οι εισηγήσεις της θα εξεταστούν από το Γενικό Λογιστήριο, ως η αρμόδια Αρχή δημοσίων συμβάσεων, ακολούθως θα τεθούν ενώπιον της ΚΕΑΑ για εξέταση και περαιτέρω προώθηση προς άμεση υλοποίηση. «Λαμβάνοντας υπ' όψιν ότι ενδεχομένως να απαιτηθούν και νομοθετικές ρυθμίσεις, η Ελεγκτική Υπηρεσία προσβλέπει στη στήριξη των πιο πάνω εισηγήσεων τόσο από την Κυβέρνηση όσο και από τα πολιτικά κόμματα», καταλήγει.
Έλεγχος παντού
Στο μεταξύ και με αφορμή τα όσα λαμβάνουν χώρα, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Αντρέας Κυπριανού κάλεσε τον Γενικό Ελεγκτή όπως:
- Ελέγξει όλα τα συμβόλαια των συγκεκριμένων εταιρειών και όχι μόνο, σε Δήμους, Συμβούλια Αποχετεύσεων, Ημικρατικούς Οργανισμούς, Δημόσια Εκπαιδευτικά Ιδρύματα και άλλες αναθέτουσες Αρχές.
- Είναι σημαντικό όλα τα συμβόλαια να ελεγχθούν για πιθανές επεκτάσεις, επιπρόσθετες απαιτήσεις εργολάβου, προδιαγραφές υλικών, αλλαγές υλικών, χρόνο αποπεράτωσης, τιμωρητικές ρήτρες για καθυστερήσεις κλπ.
Αν, δυστυχώς, αποδειχθεί ότι υπήρχαν πελατειακές σχέσεις, σχέσεις διαφθοράς και χρηματισμού μεταξύ αξιωματούχων και εργοληπτικών εταιρειών, τότε φυσιολογικά αυτό δεν αφορά πλέον μόνο τον Δήμο Πάφου ή το Συμβούλιο Αποχετεύσεως Πάφου, κατέληξε ο κύριος Κυπριανού στη δήλωσή του.
Το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, φάρος για αλλαγές
Οι τρόποι επιστροφής των «κλεμμένων» σε περιπτώσεις οικονομικών εγκλημάτων, διαπλοκής και διαφθοράς, δεν αποτελούν κάτι πρωτότυπο ή πρωτοποριακό, αφού απαντώνται σε πολλές ευνομούμενες ευρωπαϊκές χώρες. Μάλιστα, κατά τη συζήτηση του θέματος με έγκριτους νομικούς, μας αναφέρθηκαν δύο πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα, τα οποία ίσως αποτελούν και τις πλέον ορθές κατευθυντήριες γραμμές.
- Στην Αγγλία απαντάται η περίπτωση Blake. Ο Blake ήταν κατάσκοπος ο οποίος αποσκίρτησε στη Ρωσία. Μετά τη φυλάκισή του έγραψε βιβλίο με τις προδοσίες του, κερδίζοντας εκατομμύρια. Το Αγγλικό Δικαστήριο έκρινε ότι η πολιτεία μπορεί να δημεύσει τα κέρδη από την έκδοση, αφού αποτελούσαν προϊόν που κερδήθηκε από παράνομη πράξη, δηλαδή αποκάλυψη κρατικών μυστικών.
- Στην Ιταλία θεσπίστηκε και υλοποιείται νομοθεσία που επιτρέπει την κατάσχεση περιουσίας ή περιουσιακού στοιχείου (χρήματα), αν δεν μπορεί ο ιδιοκτήτης να δικαιολογήσει επαρκώς την προέλευσή τους. Η νομοθεσία μάλιστα έφτασε μέχρι το ΕΔΑΔ, το οποίο έκρινε ότι ΔΕΝ είναι ασυμβίβαστη με τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ενέγραψαν θέμα στην Επ. Νομικών οι Οικολόγοι
Παρά τις διαβεβαιώσεις του Γενικού Εισαγγελέα, ότι υπάρχει επαρκές νομικό πλαίσιο για τη δήμευση περιουσιών, το Κίνημα Οικολόγων ζήτησε ήδη την εγγραφή θέματος για τροποποίηση της νομοθεσίας.
Όπως αναφέρεται στην επιστολή, στη βάση έρευνας δεν υπάρχει νομοθεσία για τη δήμευση περιουσίας που προέκυψε από διαπλοκή, διαφθορά ή διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην επιστολή, οι ένοχοι δεν πρέπει μόνο να πηγαίνουν φυλακή, αλλά να επιστρέφουν και τα κλεμμένα.