Κυριακή, 31/08/2014
Εκποιήσεις: Μύθοι και πραγματικότητες…
| 31 Αύγουστος 2014, 07:00 | Του Χρύσανθου Τσουρούλλη | H ΣΗΜΕΡΙΝΗ
Από το κούρεμα και την ανακεφαλαιοποίηση του 2013 μέχρι σήμερα
Σύντομα θα φανεί ότι οι εκποιήσεις από μόνες τους δεν σημαίνουν και πολλά πράγματα…
ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ η Κύπρος να μείνει με μια οικονομία όπου ένα στα δυο δάνεια δεν ξεπληρώνεται;
Όλα δείχνουν ότι τελικά θα βρεθεί η χρυσή τομή και θα περάσει η νομοθεσία που έγινε… πέτρα του σκανδάλου. Πρώτα οι «γέφυρες» του Αβέρωφ. Έπειτα και η προσωπική παρέμβαση και οι συζητήσεις που έκανε με τους πολιτικούς αρχηγούς ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και, τέλος, το γεγονός ότι ο Νικόλας Παπαδόπουλος κατάφερε να «σπρώξει» τις εκποιήσεις με τον νέο χρόνο, αφού στο μεταξύ πήρε και κάποιες ουσιαστικές διασφαλίσεις. Άλλο ένα επεισόδιο στην αλυσίδα του προγράμματος φαίνεται να κλείνει. Μέχρι, όμως, το επόμενο…
ΜΥΘΟΣ ΠΡΩΤΟΣ
Η σωστή ανακεφαλαιοποίηση του 2013
Υπάρχει ένα γεγονός που περνά σχεδόν απαρατήρητο και αξίζει ένα δις και βάλε. Την ώρα που η Γενική Συνέλευση της Τράπεζας Κύπρου άναβε το πράσινο φως για τη νέα τονωτική ένεση στο θησαυροφυλάκιό της, ερχόταν στην επιφάνεια ένα περίεργο κράμα δικηγορικής και τραπεζικών κεφαλαίων. Με απλά ερωτήματα να αναζητούν επισταμένα απαντήσεις που δεν λαμβάνουν. Όταν έγινε το περίφημο «κούρεμα», λόγου χάρη, δεν μας είχαν διαβεβαιώσει ότι στη συνέχεια η μεγάλη τράπεζα του τόπου δεν είχε τίποτα να φοβηθεί;
Δεν είχε κάνει επίσημες ανακοινώσεις ο τότε διοικητής της Κεντρικής ότι μετά το «κούρεμα», η τράπεζα θα ήταν η «καλύτερα κεφαλαιοποιημένη στην Ευρώπη»; Γιατί χρειάζεται τώρα ακόμα ένα δισεκατομμύριο; Δεν τα είχαν υπολογίσει τότε; Όλα αυτά μέσα σε ένα χρόνο ξεθώριασαν, μπήκαν στο συρτάρι και τώρα θεωρείται φυσιολογικό ότι η τράπεζα χρειάζεται άλλο ένα δισεκατομμύριο διότι έρχονται τα stress tests. Με μία όμως επισήμανση. Όλοι κάνουν την πάπια για το πού θα καθίσει η μπίλια των tests για το Συνεργατισμό…
ΜΥΘΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ
Θα σωθεί κανένα σπίτι σε χώρα με 50% κόκκινα δάνεια;
Φαίνεται ότι υπάρχουν ακόμα αρκετά πράγματα που δεν τολμούμε να παραδεχτούμε και να υπολογίσουμε σωστά. Ή δεν μας λένε όλη την αλήθεια. Τα κόμματα τις τελευταίες εβδομάδες έκαναν έναν ολόκληρο «αγώνα» για τις εκποιήσεις, ο οποίος, όμως, είναι… d?j? vu. Φτάνει κανένας να δει τις εφημερίδες προς το τέλος του 2012, όταν έφτασε στην Κύπρο το Μνημόνιο και μιλούσε για εκποιήσεις. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης φώναξαν πολύ για το «σπίτι του λαού».
Το ΑΚΕΛ με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις του έκανε και διαδηλώσεις. Ζητούσαν και τότε (όπως και σήμερα) να μην γίνονται εκποιήσεις.
Χωρίς όμως να μπορούν να απαντήσουν σ’ ένα βασικό επιχείρημα των απέναντι. Είναι δυνατόν η Κύπρος να μείνει με μια οικονομία όπου ένα στα δυο δάνεια δεν ξεπληρώνεται; Έχουν δικαίωμα οι πολιτικές δυνάμεις να κρατήσουν την οικονομία σε αυτήν την ανώμαλη κατάσταση, η οποία σημαίνει ότι ούτε πραγματική επανεκκίνηση θα υπάρξει ποτέ, ούτε και θέσεις εργασίας θα ανοίξουν; Και πόσο «πρώτη κατοικία» είναι η σπιταρόνα ή και το βασιλικό διαμέρισμα που αγοράστηκε με τις καταθέσεις κάποιου άλλου και που δεν αποπληρώνεται από την πρώτη κιόλας στιγμή;
Το πολιτικό σύστημα φάνηκε έτοιμο, πάντως, να στείλει μήνυμα «non compliance» στην Τρόικα. Με το δίλημμα της Κύπρου να είναι: σε «καραντίνα» τα ιδιωτικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τίμημα να γίνουν και πάλι «μη εξυπηρετούμενα» τα δάνεια του κράτους. Αυτό θα ήταν όμως το ελάχιστο που θα συνέβαινε αν δεν παίρναμε άλλη δόση από τους δανειστές μας. Το μεγαλύτερο θα ήταν ότι κανένας δεν θα ήξερε αν θα υπήρχαν τράπεζες (και καταθέσεις) μέχρι τα Χριστούγεννα…
ΜΥΘΟΣ ΤΡΙΤΟΣ
Η «απομόχλευση» της Τρόικας
Γενικά φαίνεται να είναι μονόδρομος τα πράγματα. Έτσι εξηγείται και η επιμονή της Τρόικας. Αλλά εκείνο που δεν μας εξήγησαν οι τροϊκανοί είναι με ποιον τρόπο φαντάζονται ότι σε μια οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση μπορεί μέσα σε μερικά χρόνια να ξεπληρωθούν δάνεια που ισοδυναμούν με περισσότερο από τρεις φορές το ΑΕΠ της χώρας. Ακόμα και αν δεχτούμε χάριν συζήτησης ότι δεν χρειάζεται να ξοφληθούν αμέσως όλα, η διαδικασία «απομόχλευσης», όπως την ονόμασαν, αφορά ποσά της τάξης των 5-10 δισεκατομμυρίων. Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο; Αλλά και αν γίνει με τις εκποιήσεις για τα πραγματικά κακά δάνεια και τους κακοπληρωτές, ποιες θα ήταν οι συνέπειες;
Την ίδια στιγμή ακούγονται κραυγές «όχι στις μαζικές εκποιήσεις». Όλοι δέχονται πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με υποθήκη ακίνητα πρέπει να είναι τουλάχιστον 20 δις από το σύνολο των 28 δις. Συνεπώς πρέπει σε κάποια στιγμή να απαντήσουμε και τι θεωρούμε ότι είναι τελικά οι «μαζικές εκποιήσεις»; Τα δέκα δις ή τα πέντε;
ΜΥΘΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ
Μαζικές και μη μαζικές εκποιήσεις
Καθημερινά γίνεται λόγος για καμιά εικοσαριά «καρχαρίες», όπως τους είπαν, που χρωστούν έξι δις. Όλοι συμφωνούν ότι αυτά θα έπρεπε αμέσως να πάνε στην… πυρά! Πράγματι, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για να μην εκποιηθούν. Από την άλλη, όμως, κάποιοι θα πρέπει να απαντήσουν. Έξι δις είναι μαζικές εκποιήσεις ή δεν είναι; Και αν σε αυτά τα 6 δις προσθέσουμε ακόμα 3-4 δις, που χρωστούν άλλοι που είναι «μεγάλοι» αλλά όχι τόσο μεγάλοι όπως οι «20», φτάνουμε σε ένα ποσό γύρω στα 10 δις. Μήπως, όμως, δέκα δισεκατομμύρια δεν θα ήταν για την Κύπρο… «μαζική εκποίηση»; Κι αν ξεκινήσουν αύριο εκποιήσεις για περιουσίες που αγγίζουν τα δυο τρίτα του ΑΕΠ της Κύπρου, ποιες θα είναι ακριβώς οι συνέπειες;
Σε μια σοβαρή χώρα θα υπήρχαν υπολογισμοί και εκτιμήσεις για τις συνέπειες. Στην Κύπρο, όμως, των επιμηθέων και όχι των προμηθέων, θα το μάθουμε αφού γίνει… Από το αποτέλεσμα και τα χτυπήματα των κεφαλιών μας στους τοίχους. Ενώ, στο μεταξύ, όλοι ρίχνουν συνθήματα και προειδοποιήσεις!
Η ταμπακιέρα…
ΣΥΝΤΟΜΑ θα φανεί ότι οι εκποιήσεις από μόνες τους δεν σημαίνουν και πολλά πράγματα. Την τελευταία στιγμή με πρόσθετα νομοσχέδια, που βάζουν φραγμούς και όρια στις τραπεζικές πρακτικές, η Κυβέρνηση φάνηκε να ομολογεί ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα σε βάθος. Είναι η αναδιοργάνωση σε υγιείς βάσεις του τραπεζικού τομέα. Να σταματήσουν, όπως λένε και ξαναλένε οι εμπειρογνώμονες, οι τράπεζες να δανείζουν μαζεύοντας τη «σιγουριά» οικοπέδων και τσιμέντου. Να συμπεριφερθούν ως υπεύθυνες, ενημερωμένες και ευφυείς χρηματοδοτικές μονάδες. Να συμμετάσχουν στην ανάπτυξη δανείζοντας επιχειρήσεις, επαγγελματίες και σχέδια που έχουν πραγματικές πιθανότητες να πετύχουν, να αποδώσουν και να ξεπληρώσουν. Να μην αρκούνται, με άλλα λόγια, μόνο να γράφουν τόκους στα λογιστικά βιβλία τους…
Απορίες και… απορίες
ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΓΡΑΠΤΑ ΠΑΝΤΑ ΜΕΝΟΥΝ
ΠΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ:
1. Αμέσως μετά το «κούρεμα» και αφού «πέρασε» η θέση Κεντρικής και Τρόικας ότι χρειάζονταν 47,5% των καταθέσεων και όχι «κάτω από 40%» όπως προσπαθούσε να μας πείσει ο Υπουργός Οικονομικών, ο διοικητής της Κεντρικής δήλωσε καθησυχαστικά ότι «τώρα η τράπεζα είναι μια από τις καλύτερα κεφαλαιοποιημένες στην Ευρώπη». Πώς γίνεται, τότε, σήμερα να χρειάζεται πρόσθετα κεφάλαια ενός δις; Δεν πρέπει να δοθεί κάποια εξήγηση; Τι έγινε; Τι έφταιξε; Ποιος ενδεχομένως έκανε λάθος;
2. Γιατί δεν έγιναν αρκετές αναδιαρθρώσεις δανείων εώς σήμερα με δεδομένο ότι ο κώδικας των τραπεζών βρισκόταν και βρίσκεται σε ισχύ;
3. Με ποιον τρόπο η Κεντρική Τράπεζα θα εξασφαλίσει στη συνέχεια ότι θα γίνονται αναδιαρθρώσεις δανείων αντί μαζικών εκποιήσεων;
4. Είναι δυνατό να προχωρούμε σε διαδικασία εκποιήσεων χωρίς η Κεντρική να γνωρίζει, έστω και κατά προσέγγιση, ποιο ποσό από τα 28 δις είναι ήδη μη βιώσιμα δάνεια;
5. Εφόσον όπως λέχθηκε στη Βουλή χρειάζεται έγκριση της Κεντρικής για να πουλήσουν σε τρίτους εργασίες τους οι τράπεζες, άρα και κάποια «κακά δάνεια», αυτό σημαίνει ότι η Κεντρική δεν θα εγκρίνει τυχόν αποφάσεις πώλησης «κόκκινων δανείων» σε hedge funds; Κι αν υπάρχει τέτοια θέση της Κεντρικής, τότε πώς συμβιβάζεται με αυτά που αναφέρονται στο Μνημόνιο πως πρέπει να γίνουν στη συνέχεια;
6. Διαθέτει η Κεντρική Τράπεζα κάποια μελέτη από τις επιπτώσεις των «ελεύθερων εκποιήσεων» στις ισορροπίες του συστήματος; Διότι τυχόν εκποιήσεις, είτε μαζικές είτε όχι, θα επηρεάσουν αυτόματα τις αξίες και επομένως και τις υπαρκτές εξασφαλίσεις ενός τεράστιου όγκου δανείων...
ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ:
1. Διαθέτει η Κυβέρνηση κάποια μελέτη από τις επιπτώσεις των «ελεύθερων εκποιήσεων» στις ισορροπίες του συστήματος; Διότι τυχόν εκποιήσεις, είτε μαζικές είτε όχι, θα επηρεάσουν αυτόματα όχι μόνο τις αξίες, αλλά και πολλές εταιρείες και τελικά την παραγωγική διαδικασία. Το Υπουργείο αναμένει ότι δεν θα υπάρξουν καθόλου μακρο-οικονομικές συνέπειες;
2. Αν ο θεσμός του διαμεσολαβητή θα βοηθήσει τη διαδικασία αναδιαρθώσεων, πώς είναι δυνατόν να περιμένουμε τον Οκτώβριο όπως λέγεται να ξεκινήσει στελεχωμένο το γραφείο του Χρηματο-οικονομικού Επιτρόπου; Με τόση φασαρία που γίνεται και προβλήματα που ήδη υπάρχουν, δεν ήταν δυνατό με κάποια διαδικασία-εξπρές να είχε ήδη στελεχωθεί έστω προσωρινά με αποσπάσεις;
ΠΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ:
Τι έχει προβλέψει να κάνει το Υπουργείο για τις περιπτώσεις ανθρώπων που, ενώ έχουν ξοφλήσει το ακίνητό τους στον πωλητή, δεν διαθέτουν τίτλο, αλλά εκείνος ο πωλητής το έχει υποθηκευμένο και πιθανώς αύριο-μεθαύριο να καταλήξει και σε πλειστηριασμό; Θα πρέπει εκείνοι οι πολίτες να έχουν την υποχρέωση να τρέχουν σε δικαστήρια;
ΠΡΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ:
1. Πώς μπορεί να δέχεται την πρόνοια του νόμου που διασφάλισε η Κυβέρνηση για την προστασία των δανειοληπτών, που λέει ότι μπορεί να απευθύνουν παράπονα στη Γενική Εισαγγελία; Πιστεύει ότι η υπηρεσία του είναι σε θέση να χειριστεί τώρα έναν όγκο μερικών χιλιάδων τέτοιων αιτήσεων χωρίς να δημιουργηθεί χάος;
2. Είναι ποτέ δυνατό να δεχτεί κάποιο σύστημα δικαίου πως όσοι ήδη πλήρωσαν υπερχρεώσεις που τώρα θα κηρυχτούν παράνομες δεν δικαιούνται να πάνε πίσω και να έχουν απαιτήσεις, ενώ για όσους δεν τις πλήρωναν να μη γίνεται λόγος;
ΠΡΟΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ:
1. Τι ακριβώς θεωρούν ότι θα είναι «μαζικές εκποιήσεις»; Υπάρχουν περίπου 28 δις μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αν, για παράδειγμα, γίνουν εκποιήσεις για δάνεια και ακίνητα αξίας τριών δις θα είναι «μαζικές»; Αν το ποσό αγγίξει τα 8-9 δις; Τι είναι εκείνο που θέλουν να αποφύγουν; Γνωρίζουν, άραγε, πόσης αξίας εκποιήσεις είναι αναπόφευκτες γιατί πρόκειται για εντελώς «κακά δάνεια»;
2. Όταν ταυτόχρονα λένε «κυνηγήστε τους μεγαλοοφειλέτες» και «όχι σε μαζικές εκποιήσεις», να υποθέσουμε ότι τα 6 δις που φέρονται να έχουν ως μη εξυπηρετούμενα οι μεγαλοοφειλέτες, δεν είναι «μαζικές εκποιήσεις»;
3. Όταν κωδικοποιήσατε την «κύρια κατοικία» σε αξία 350.000 ευρώ, ποιος θα αποφαίνεται γι' αυτήν την τιμή; Οι εκτιμήσεις του Κτηματολογίου; Είσαστε βέβαιοι πως αν γίνει κάτι τέτοιο δεν θα σας «κυνηγούν» δεκάδες χιλιάδες «μικρομεσαίοι» ιδιοκτήτες;
4. Είναι ποτέ δυνατόν ο ορισμός της «μικρής περιουσίας μιας κύριας κατοικίας» να είναι ταυτόχρονα 300 τετραγωνικά και 350 χιλιάδες; Ξέρετε πολλά σπίτια 290 τετραγωνικών που να είναι κάτω από 350 χιλιάδες;
ΠΡΟΣ ΔΗΣΥ:
1. Τι θα γίνει με την πρόταση που κάνατε ότι «θα ήταν λογικό τώρα που θα γίνονται εκποιήσεις, σε περίπτωση πώλησης του ενυπόθηκου ακινήτου με πλειστηριασμό, το αντίστοιχο δάνειο να κλείνει και η τράπεζα να μην έχει περαιτέρω αξιώσεις είτε για υπόλοιπο είτε για προσωπικούς εγγυητές»; Την «έφαγε» η… διαδικασία συναίνεσης;
2. Αν δεν ήταν εφικτό να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο επειδή θα δημιουργούσε ανισότητες, δεν ήταν δυνατό να γίνει κάτι για τους δεκάδες χιλιάδες «προσωπικούς εγγυητές» σε δάνεια; Μήπως δεν θα μπορούσε τουλάχιστον να τους επιμερίζεται η ευθύνη για το χρέος; Δηλαδή να μην τους κυνηγούν όλους ταυτόχρονα οι τράπεζες για το σύνολο του χρέους;